اداره کار بازرسی وزارت کار، با هدف اجرای صحیح قانون کار و همچنین اجرای درست ضوابط فنی تشکیل شده است.
از وظایف این مجموعه مطابق با ماده 96 قانون کار می توان به نظارت بر اجرای صحیح مقررات مربوط به کار، اجرای صحیح آیین‌نامه‌ها و همچنین دستورالعمل‌های مرتبط با آن‌ها، نظارت بر اشتغال زنان و همچنین کارگران نوجوان، نظارت بر اجرای صحیح آموزش مسائل مربوط به حفاظت فنی اشاره نمود.
در کنار آن‌ها بررسی و تحقیق درباره اشکالات ناشی از اجرای صحیح مقررات مربوط به حفاظت فنی و ارائه پیشنهادات لازم و رسیدگی نمودن به حوادث ناشی از کار در کارگاه‌هایی که شامل این قوانین می‌شوند را بر عهده دارد.
وظایف ذکر شده توسط بازرسی‌های مکرر و پیوسته از محل‌های فعالیت، امکان‌پذیر می‌باشد. در ادامه با موضوعات بیشتر مربوط به بازرسی کار از محل فعالیت، آشنا خواهیم شد.
کارگاه‌های مشمول بازرسی کار
همهی کارگاه‌هایی که مشمول قانون کار می‌شوند، چه کارگاه‌های خانوادگی و چه کارگاه‌های غیرخانوادگی، در راستای ایمنی و حفاظت فنی، مورد بررسی قرار می‌گیرند.
لباس کار برای کارگران
مطابق با ماده 61 آیین‌نامه حفاظت فنی، کارفرما موظف می‌باشد در طول سال، دو دست لباس به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهد.
لباس کار نیز باید متناسب با نوع کار کارگران باشد. طراحی لباس نیز به گونه‌ای باشد که فرد بتواند وظایف خود را به راحتی انجام داده و بروز حوادثی را به دنبال نداشته باشد.
لازم به ذکر است افرادی که کارمند بخش اداری می‌باشند، در صورت مشمول قانون کار بودن، میبایست سالانه، دو دست لباس مطابق با نوع کارشان، به آن‌ها نیز تعلق بگیرد.
حال ممکن است کارفرما در راستای اجرای موضوع ماده 61 آیین‌نامه حفاظت فنی، به کارگران، هزینه لباس را پرداخت نماید. این رویه درست می‌باشد مشروط بر آن که اطمینان حاصل کند که لباس کار خریداری شده باشد. همچنین نوع آن نیز متناسب با کار بوده و در کارگاه نیز استفاده می‌گردد.
نوع و نحوه تحویل وسایل حفاظت فردی
مطابق با ماده یک آیین‌نامه، تصویب شده توسط شورای عالی حفاظت فنی، با هدف انتخاب وسایل حفاظت فردی که با نوع کار متناسب می‌باشد، کارفرما موظف است شرایط و فضای محیط کار را در جهت تشخیص و کنترل خطرهای موجود، ارزیابی و شناسایی کند.
همچنین بر اساس ماده 2 آیین‌نامه، میبایست وسایل حفاظت فردی، با توجه به نوع خطرات احتمالی و محیط کار، به تعداد کارگران تهیه شده و مجانا در اختیار آن‌ها قرار بگیرد.
خریداری گوشی توسط کارفرما برای کارگران
تعیین نمودن نوع گوشی و تهیه کردن آن برای کارگران توسط کارفرما، میبایست مطابق با نتایجی که از اندازه‌گیری و آنالیز صدای موجود در محیط کار بدست آمده است، باشد.
خودداری نمودن کارگران از پوشیدن لباس کار و یا عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی
کارفرما موظف است بر نحوه استفاده از وسایل حفاظت فردی، نظارت کامل به عمل آورد. در صورتی که کارگری از پوشیدن و استفاده از آن، امتناع نماید، از طریق کمیته مراجع حل اختلاف، می‌توان آن را پیگیری نمود.
وظایف کارگران در خصوص رعایت مقررات ایمنی
مطابق با تبصره 2 ماده 91 قانون کار، کارگران موظف به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی در محیط کار می‌باشند. همچنین میبایست دستورالعمل‌های مربوطه نیز رعایت نمایند.
عدم استفاده کارگران از وسایل حفاظت فردی
مطابق با ماده 85 قانون کار، در صورتی که کارفرما و یا مدیران مذکور در این ماده، وسایل و امکانات لازم را در راستای حفاظت فنی و بهداشت کار در اختیار کارگران دهند.
همچنین آموزش‌های لازم و تذکرات ضروری نیز به آن‌ها داده شود، اما با این وجود، بدون توجه به مقررات و دستورالعمل آن‌ها، عمل نمایند، کارفرما هیچ گونه مسئولیتی در قبال آن‌ها نخواهد داشت. در صورتی که اختلافی نیز رخ دهد، مراجع حل اختلاف، تعیین کنندهی رای می‌باشند.
مرجع ذی‌صلاح جهت تایید وسائل حفاظت فردی
هر شخص حقوقی و یا حقیقی که بخواهد وسایل حفاظت فنی را وارد کرده و یا تولید نماید، میبایست مشخصات وسایل را به همراه نمونه‌ای از آن، به دو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی ارسال کند.
در صورتی که این دو وزارت تایید نمایند، می‌توانند نسبت به ساخت و یا وارد نمودن این وسایل، اقدامات لازم را انجام دهند.
طریقه شناسایی بازرس کار توسط کارفرما
مطابق با ماده 100 قانون کار، تمامی بازرسان کار، کارتی ویژه داشته که به امضای وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
بازرس کار موظف است هنگام بازرسی، این کارت را به همراه داشته باشند. در صورتی که مقامات رسمی و یا مسئولین کارگاه درخواست مشاهده کارت کنند، به آن‌ها تحویل دهند.
صدور ابلاغیه و نحوه رفع نواقص
در صورتی که بازرس کار از کارگاهی بازدید نماید و ابلاغیه را برای رییس کارگاه ارسال نماید، برای رفع این نواقص می توان از مقررات، دستورالعمل‌های مربوطه و آیین‌نامه که مصوب شورای حفاظت فنی می باشد، استفاده نمود.
همچنین می‌توان از اساتید دانشگاه، متخصصین در این زمینه کمک گرفت. همچنین مشاوران ما در وکیل کار 24 می توانند در این زمینه، این افراد را گام به گام راهنمایی نمایند.
بازرسی کار از کارگاه و درخواست نقشه‌های ساختمانی
افراد حقیقی یا حقوقی که قصد دارند کارگاه جدیدی را احداث نمایند و یا کارگاه‌های موجود را توسعه دهند، میبایست در ابتدا برنامه کار خود و همچنین نقشه‌های ساختمانی و دیگر موارد مرتبط را به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نمایند.
ارسال این مدارک در جهت پیش بینی امور حفاظت فنی و تایید به وسیله آن‌ها انجام می‌گیرد. این ادارات اجتماعی نیز موظف می‌باشند علاوه بر دریافت مدارک مذکور، مبلغی را که مطابق با مصوبه هیئت وزیران است از فرد دریافت نماید.
پس از آن نیز در طول مدت یک ماه، نظر خود را اعلام کند. به طور کلی می‌توان گفت که بهره‌برداری از این کارگاه‌ها در صورت رعایت مقررات حفاظتی صورت می‌گیرد.
تعطیل نمودن دستگاه‌های خطرناک و یا قسمتی از کارگاه توسط بازرسان کار
اگر در هنگام بازرسی، کارشناس بهداشت حرفه‌ای و یا بازرس کار تشخیص دهد که احتمال وقوع حادثه و یا بروز خطری در کارگاه و محل کار وجود دارد، آن‌ها مکلف می‌باشند تا گزارش فوق را سریعا و به صورت کتبی به کارفرما یا نماینده وی و همچنین به رییس، مستقیما اطلاع بدهند.
سپس از طریق اداره مربوطه و از دادگستری محل، تقاضای تعطیلی تمام و یا بخشی از کارگاه را نمایند.
گفتنی است اگر کارگران و کارکنان کارگاهی احتمال وقوع حادثه‌ای را پیش بینی کنند، میبایست به حفاظت فنی و یا مقام مسئول گزارش دهند.
سپس این گزارش توسط فرد اطلاع داده شده در دفتری که به همین منظور می‌باشد، نگهداری شود. پس از آن نیز کارفرما مکلف است نسبت به رفع این نواقص، اقدامات لازم را به عمل آورد.
لازم به ذکر است اگر کارفرمایی نسبت به موارد مذکور و یا جرائم صادر شده اعتراض داشته باشد، می‌تواند به دادگاه صالح، شکایت نماید. دادگاه ذی‌صلاح نیز موظف است فورا و خارج از نوبت، به درخواست وی رسیدگی نماید.
شرکت در مراجع حل اختلاف بازرسان و کارشناسان بهداشت در مورد پرونده‌هایی که قبلا اظهار نظر نموده‌اند، چگونه می‌باشد؟
گفتنی است بازرسان کار و کارشناس‌های بهداشت در تصمیم‌گیری مراجع حل اختلاف، در مورد پرونده‌هایی که در گذشته تحت عنوان بازرش در موردشان اظهار نظر نموده‌اند، نمی‌توانند شرکت کنند.
وظایف اداره بازرسی کار
بر اساس ماده 96 قانون کار، اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی در راستای اجرای صحیح قوانین و ضوابط مربوط به حفاظت فنی، به منظور انجام وظایفی، تشکیل می‌گردد.
این وظایف به شرح ذیل است؛
- نظارت نمودن بر اجرای صحیح مقرراتی که ناظر می‌باشد بر شرایط کار (علل الخصوص مقررات حمایتی که مرتبط می‌باشد با کارهای سخت و زیان‌آور، مزد، مدت کار، رفاه کارگران، کارگران نوجوان و اشتغال زنان)
- نظارت نمودن بر اجرای صحیح و درست قوانین کار، آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مرتبط با حفاظت فنی محیط کار و کارگران
- آموزش تمامی مسائل مربوط به حفاظت فنی و همچنین راهنمایی تمامی افراد کارگاه
- بررسی مسائل و مشکلات به وجود آمده از اجرای مقررات و تهیه و تنظیم پیشنهادات لازم در جهت اصلاح میزان و دستورالعمل‌های مرتبط با موارد مذکور
- رسیدگی به حوادث به وجود آمده در کارگاه و تجزیه و تحلیل آن‌ها به هدف پیشگیری از حوادث آتی
نحوه ورود بازرس کار به کارگاه
بازرسان کار می‌توانند در حیطه وظایف خودشان، بدون هیچ نوع اطلاع قبلی و در هر زمانی از شبانه روز، به بازرسی کارگاه بپردازند. همچنین آن‌ها می‌توانند به دفاتر و مدارک مرتبط در موسسه مراجعه نمایند.
در صورتی که احتیاج باشد نیز می‌توانند از تمام و یا قسمتی از آن دفاتر و مدارک، رونوشتی تهیه نمایند. گفتنی است بازرسی از کارگاه‌ها مستمرا، و در صورت وجود مشکلات و نواقص، با صدور ابلاغیه انجام می‌گیرد. در مواردی نیز که لازم به تعقیب متخلفان می‌باشد، در مراجع صالح قابل پیگیری می‌باشد.
نکته قابل ذکر این می‌باشد که ورود بازرسان به کارگاه‌های خانوادگی، تنها با اجازه کتبی دادستان امکان‌پذیر می‌باشد.
ممانعت از ورود بازرسان کار
در صورتی که کارفرمایان و یا دیگر افراد کارگاه، از ورود بازرسان کار به محیط کارگاه، جلوگیری نمایند و یا مانع از این بشوند که آن‌ها وظایف خود را انجام بدهند و یا حتی اطلاعات و مدارکی که آن‌ها لازم داشته و به آن‌ها ندهند، مطابق قانون به مجازات‌های مقرر شده، محکوم می‌گردند.
عدم رفع نواقصی ابلاغیه بازرسی کار توسط کارفرما
در صورتی که کارفرما، نواقصی که در ابلاغیه بازرس کار ذکر شده، رفع ننماید، مطابق قانون و بر اساس شرایط جرم مرتکب شده، فرد متخلف، محکوم به مجازاتی چون حبس، جریمه نقدی و یا هر دو اینها خواهد شد.
اگر در مهلت مقرر، کارفرما نتواند در رفع تمامی نواقص اقدامات لازم را به عمل آورد، می تواند با تشخیص اداره کار، در رفع نواقص، درخواست تمدید مهلت نماید.
اولویت‌بندی رفع نواقص ابلاغ شده
اگر بازرسی از کارگاهی صورت بگیرد و چندین نقص در کارگاه ابلاغ گردد، در صورتی می توان آن‌ها را اولیت‌بندی نمود که دستگاه‌ها و شرایط متفاوت در محیط کار، دارای مشکلات و خطرات مختلفی باشد.
همچنین هر یک از این مسائل و مشکلات دارای میزان و احتمال وقوع مختلفی باشد. به عبارت دیگر اگر احتمال بروز یه حادثه و پیامدهای آن بیشتر بوده و دارای خطرپذیری بیشتری باشد، میبایست در اولویت قرار بگیرد.
در صورت لزوم نیز باید دستگاه و یا ماشین آلات مورد نظر نیز تا زمانی که مشکل آن‌ها رفع می‌شوند، متوقف گردند.
عدم کفایت گواهینامه پایه یک برای کار با جرثقیل
در کارگاه‌ها و محل‌های کار، تنها رانندگان مجاز جرثقیل که دارای گواهینامه ویژه می‌باشد، بازرس و تعمیرکار جرثقیل می‌توانند با جرثقیل کار کنند.
خسارت‌های مالی و مجازات کیفری در صورت تخلف از اجرای قانون کار
پس از کشف حقایق توسط مراجع قضایی، اگر تخلف از سمت شخص حقوقی باشد، خسارت باید از اموال فرد حقوقی پرداخت گردد. اما گفتنی است جرایمی چون حبس، جریمه نقدی و یا هر دو با هم در مورد اشخاصی چون مدیر عامل و یا مدیر مسئول شخص حقوقی اجرا می‌شود. چرا که این افراد دستور انجام این تخلف را داده‌اند و کیفر در مورد آن‌ها قابل اجرا می‌باشد.
لازم به ذکر است اگر کارگری خسارتی را به کارگاه وارد نماید، کارفرما تنها می‌تواند مازاد بر حداقل دستمز وی را بردارد. به عبارت دیگر، این مبلغ نباید بیشتر از یک چهارم کل دستمزد وی باشد.
مزد کارگران توسط کارفرما هنگام پلمپ دستگاه، تجهیزات و یا مکان خطرناک در محیط کار
مطابق با ماده= 105 قانون کار در صورتی که ایامی به علل مذکور، کار و کارگاه تعیل گردد، کارفرما مکلف می‌باشد، مزد کارگران را بپردازد.
تکلیف کارفرما در مود کارگر مبتلا به بیماری ناشی از کار و یا در معرض ابتلای آن
مطابق با ماده 92 قانون کار و تبصرهی یک، کارفرما مکلف است بدون هیچگونه کاهش حق‌السعی‌ای، کارگر را در بخش مناسب دیگری مشغول به کار نماید.
ما در این مقاله در خصوص سوالات و قوانین مربوط به بازرسی کار از محل فعالیت پرداختیم. در صورتی که پاسخ سوالات خود را در زمینه‌های بازرسی کار از محل فعالیت دریافت نکرده‌اید، می‌توانید آن را با همکاران ما در وکیل کار 24 در میان بگذارید.
مشاوران و وکلای وکیل کار 24 ، آماده‌اند تا با ارائه مشاوره حقوقی، پاسخگوی تمامی سوالات شما عزیزان، در مورد شرایط بازرسی کار و محل فعالیت و قوانین مربوط به آن برای کارگران و کارمندان و همچنین کارفرمایان و مسئولان ذی‌ربط، باشند.
