مرجع صالح حل اختلاف میان کارگر و کارفرما کدام است؟

به موجب اصل ۳۴ قانون اساسی دادخواهی حق مسلم هر فرد می باشد و هر کس می‌تواند به منظور دادخواهی به دادگاه صالح رجوع کند.

می‌دانیم که کارگران بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند این افراد حق دارند برای احقاق حقوق خود در مواردی که حقشان ضایع شده برای دادخواهی به مراجع صالح مراجعه کنند اما مرجع صالح حل اختلافات کارگران و کارفرمایان چه مرجعی است؟

باید بدانیم که مراجع رسیدگی‌کننده به اختلافات بین کارگر و کارفرما مراجع دادگستری نیستند بلکه مراجع اداری هستند که در قوه مجریه تشکیل شدند.

قانون کار به عنوان قانون حاکم بر روابط بین کارگر و کارفرما در ماده  ۱۵۷ به مراجع خاصی که برای حل اختلاف بین کارگر و کارفرما توسط قانونگذار پیش‌بینی‌ شده است اشاره می‌کند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

مراجع حل اختلاف بر اساس قانون کار

بر اساس ماده ۱۵۷ قانون کار در مورد مرجع صالح دعاوی کارگر و کارفرما: برای هرگونه اختلاف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز که ناشی از اجرای این قانون و سایر مقررات کار، قرارداد کارآموزی، موافقتنامه‌های کارگاهی یا پیمان‌های دسته‌جمعی کار باشد، در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز و یا نمایندگان آن‌ها در شورای اسلامی کار و در صورتی که شورای اسلامی کار در واحدی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی کارگران و کارفرما حل و فصل خواهد شد.

هیات تشخیص

در صورتی که اختلافات بین کارگر و کارفرما از طریق شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی کارگران و کارفرما حل و فصل گردد در واقع در صورت عدم سازش، در هیئت تشخیص مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

هیئت تشخیص رای مقتضی را صادر می‌نماید و رای هیئت قابل اعتراض در هیئت حل اختلاف کارگری می‌باشد.

ماده 158- هیات تشخیص مذکور در این قانون از افراد ذیل تشکیل می‌شود:

1. یک نفر نماینده وزارت کار و امور اجتماعی.
2. یک نفر نماینده کارگران به انتخاب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان.
3. یک نفر نماینده مدیران صنایع به انتخاب کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان استان.

در صورت لزوم و با توجه به میزان کار هیاتها، وزارت کار و امور اجتماعی می‌تواند نسبت به تشکیل چند هیات تشخیص در سطح هر استان اقدام نماید.

تبصره- کارگری که مطابق نظر هیات تشخیص باید اخراج شود، حق دارد نسبت به این تصمیم به هیات حل اختلاف مراجعه و اقامه دعوی نماید.

جالب است بدانید که رای هیئت‌های تشخیص پس از 15 روز از تاریخ ابلاغ آن لازم الاجرا می‌گردد و در صورتی که ظرف مدت مذکور یکی از طرفین نسبت به رای مزبور اعتراض داشته باشد، اعتراض خود را کتبا به هیات حل اختلاف تقدیم می‌نماید.

رای هیات حل اختلاف پس از صدور قطعی و لازم الاجرا خواهد بود. نظرات اعضای هیات بایستی در پرونده درج شود.

هیات حل اختلاف

همان‌طور که میدانید هیات حل اختلاف از دیگر واحدهایی است که در صورت بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما نسبت به اختلاف ایجاد شده رسیدگی می‌کند.

هیات حل اختلاف استان از سه نفر نماینده کارگران به انتخاب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان یا کانون انجمن‌های صنفی کارگران و یا مجمع نمایندگان کارگران واحدهای منطقه و سه نفر نماینده کارفرمایان به انتخاب مدیران واحدهای منطقه و سه نفر نماینده دولت مدیرکل کار و امور اجتماعی، فرماندار و رئیس دادگستری محل و یا نمایندگان آن‌ها برای مدت 2 سال تشکیل می‌گردد.

در صورت لزوم و با توجه به میزان کار هیات‌ها، وزارت کار و امور اجتماعی می‌تواند نسبت به تشکیل چند هیات حل اختلاف در سطح استان اقدام نماید.

• هیئت‌های حل اختلاف با توجه به حجم کار و ضرورت به تعداد لازم در محل واحدهای کار و امور اجتماعی و حتی الامکان خارج از وقت اداری، تشکیل خواهد شد.
• هیات‌های حل اختلاف از طرفین اختلاف برای حضور در جلسه رسیدگی، کتبا دعوت می‌کنند، عدم حضور هر یک از طرفین یا نماینده تام الاختیار آن‌ها مانع رسیدگی و صدور رای توسط هیات نیست: مگر آن که هیات حضور طرفین را ضروری تشخیص دهد، در این صورت فقط یک نوبت تجدید دعوت می‌نماید. در هر حال هیات حتی الامکان ظرف مدت یک ماه پس از وصول پرونده رسیدگی و رای لازم را صادر می‌نماید.
• هیئت‌های حل اختلاف می‌توانند در صورت لزوم از مسئولین و کارشناسان و انجمن‌ها و شوراهای اسلامی واحدهای تولیدی، صنعتی، خدمات و کشاورزی دعوت به عمل‌ آورند و نظرات و اطلاعات آنان را در خصوص موضوع، استماع نمایند.
• مقررات مربوط به انتخاب اعضاء هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف و چگونگی تشکیل جلسات آن‌ها توسط شورای عالی کار تهیه و به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
• در صورتی که هیات حل اختلاف اخراج کارگر را غیر موجه تشخیص داد، حکم بازگشت کارگر اخراجی و پرداخت حق السعی او را از تاریخ اخراج صادر می‌کند و در غیر این صورت  موجه بودن اخراج کارگر، مشمول اخذ حق سنوات به میزان مندرج در ماده 27 این قانون خواهد بود.

تبصره- چنانچه کارگر نخواهد به واحد مربوط بازگردد، کارفرما مکلف است که بر اساس سابقه خدمت کارگر به نسبت هرسال 45 روز مزد و حقوق به وی بپردازد.

آراء قطعی صادره از طرف مراجع حل اختلاف کار، لازم‌الاجرا بوده و به وسیله اجرای احکام دادگستری به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

ضوابط مربوط به آن به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و دادگستری به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

مدارک لازم جهت طرح شکایت و تشکیل پرونده چیست؟

1. تکمیل دقیق و کامل فرم دادخواست
2. ارائه اصل و کپی کارت ملی
3. ارائه اصل شناسنامه و تصویر صفحات اول و دوم
4. ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت
5. تصویر قرارداد و فیش حقوقی (در صورت وجود)
6. پرینت سابقه پرداخت حق بیمه
7. پرینت حساب بانکی در صورت واریز حقوق
8. هرگونه مدرک مثبته دال بر احراز کارکرد و میزان سابقه کار
9. دادخواست و پیوست های آن (مدارک مرتبط با کارکرد ) باید به تعداد خوانده دعوا به اضافه یک نسخه باشد.
10. ارائه اصل مدارک مورد استناد و اصل مدرک احراز هویت به مرجع رسیدگی کننده در جلسه دادرسی الزامی می‌باشد.

در صورت تسلیم دادخواست توسط نماینده، پیوست مدرک مثبت نمایندگی (از قبیل وکالتنامه) و ثبت آن در دبیرخانه، الزامی می‌باشد.

در صورت تسلیم دادخواست توسط احدی از ورثه متوفی، ارائه اصل و تصویر برگ انحصار وراثت  و نمایندگی از سایر ورثه الزامی می باشد.

آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد امکان‌پذیر است؟

قراردادهای مربوط به قانون کار در صورت کتبی بودن باید در فرم مخصوص باشد که توسط وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در چارچوب قوانین تهیه می‌شود و در اختیار طرفین قرار می‌گیرد.

اما گاهی اتفاق می‌افتد که قرارداد کار کتبی بین کارگر و کارفرما وجود نداد و اصطلاحا قرارداد شفاهی است. اما در حالت کارگر برای اثبات حقوق خود باید چه کند؟

این حالت اولین کاری که باید انجام دهد این است که قرارداد شفاهی خود را به اثبات برساند که برای اثبات این قرارداد می‌تواند از شهادت کارمندان استفاده کند.

همچنین باید پرینت بانکی را که نشان دهنده پرداخت‌های حقوقش بوده، به مراجع قانونی تحویل دهد و بدین وسیله به دنبال احقاق حقوق خود باشد. اما باید بدانیم احقاق حقوق یک کارگر در زمان که قرارداد کتبی نداشته باشد کمی دشوارتر است.

ضرورت وجود وکیل در تنظیم قراردادهای کار

شروع رابطه کاری با کارفرما یا کارگر نیازمند عقد قرارداد کار است. در این عقود، مطالبات و تعهدات هر یک از طرفین قرارداد به طور کامل و صریح با نحوه و شرایط پرداخت حقوق، سنوات، بیمه و بسیاری از موارد ریز و درشت دیگر ذکر می‌گردد، که نیازمند تسلط کامل شخص تنظیم کننده به بسیاری از قوانین حوزه کار و سایر قوانین دیگر خصوصا قانون مدنی است.

طبق قانون کار، قرارداد کار به معنی عقدی کتبی و یا شفاهی است که به موجب آن کارگر در قبال دریافت مزد و حقوق، فعالیت شغلی را برای مدتی موقت یا غیر موقت و یا برای مدتی نامشخص، برای کارفرما به انجام می‌رساند.

تنظیم این‌گونه قراردادها بسیار مهم و حساس هستند و طرفین بر مبنای همین قرارداد است که با یکدیگر به همکاری پرداخته و مراجع اداره کار نیز در صورت وقوع اختلاف بین طرفین، همین قرارداد کار را مبنا و ملاک رسیدگی و صدور رای خود قرار خواهند داد.

در قراردادهای کار چه مواردی به روشنی درج گردد؟

در متن این قراردادها باید تمامی توافقات میان کارگر و کارفرما به روشنی ذکر گردد و نکات الزام آور و ضروری هر قرارداد که مبنای تنظیم آن در روابط طرفین بوده، لحاظ شود.

از آن جا که یک وکیل به عنوان شخصی متخصص در امور حقوقی و مسلط به قوانین است با لحاظ موارد مهم در قرارداد جلوی تضییع حقوق هر دو طرف در آینده را خواهد گرفت.

ضرورت استفاده از وکیل در طرح دعاوی مربوط به اختلافات کارگر و کارفرما

طرح دعوا در مسایل مربوط به روابط کارگر و کارفرما کمی زمان بر است و وجود مراحل مختلف رسیدگی به این دعاوی از جمله مرحله هیات تشخیص، هیات حل‌ اختلاف و مرحله تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری، می‌توان گفت که زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش‌بینی دقیق نیست و رسیدگی به دلایل کارگران و کارفرمایان، زمان رسیدگی آن را افزایش می‌دهد.

و از جمله مهم‌ترین مزایای استفاده از وکیل در طرح این دعاوی: صرفه جویی در وقت و هزینه، رسیدن به نتیجه دلخواه و مطلوب در کمترین زمان ممکن، رهایی از رفت‌وآمدهای متوالی، تامین و حفظ حق و حقوق موکل در پروسه رسیدگی به دعاوی مربوط به قانون کار خواهد بود.

چرا سایت کار 24 را انتخاب کنیم؟

همان‌طور که می‌دانید برای طرح دعوا یا شکایت باید هزینه دادرسی پرداخت نمایید حال اگر در طرح دعوی خود کوچک‌ترین اشتباهی رخ دهد دادگاه می‌تواند به راحتی دعوی شما را رد کند.

همین امر موجب اتلاف وقت، هزینه و انرژی شما می‌گردد. به منظور جلوگیری از چنین ضرر احتمالی باید به متخصص امر مراجعه نمایید.

سایت وکیل کار 24 به صورت آنلاین،حضوری یا تلفنی خدمات حقوقی متنوعی را در قالب مشاوره حقوقی و معرفی وکلای متخصص و مجرب در طرح انواع دعاوی حقوقی، کیفری و غیره به شما ارائه می‌دهد.

تنها با یک کلیک می‌توانید به سایت وکیل کار 24 مراجعه نمایید و از خدمات حقوقی این سایت بهره‌مند شوید.