راهنمای مقاله
بله درست است، چند وقتی است که از اعلام وصول طرح اصلاح قوانین کار به واسطه بعضی از نمایندگان مجلس گذر می‌کند.
طرحی که چنین قصد دارد، تبصره‌ای دوم به ماده‌ی چهل و یک قانون کار که چنین بیان می‌دارد؛ شورای عالی کار همه ساله مکلف می‌باشد، مقدار لااقل مزد کارگران را برای نقاط گوناگون یا آن که صنایع متنوع با اکتفا به معیارهای ذیل معین کند، بیافزاید.
مزد توافقی به چه معناست؟
بهتر است در ارتباط با مزد توافقی اینگونه بیان نماییم که بخشنامه تامین اجتماعی دست کارفرمایان سواستفاده‌گر را برای دستمزدهای توافقی باز گذارده است.
یعنی آن که کارفرمایان با این بخشنامه اجازه خواهند داشت، بنابر معاهده نوین، دیگر سطوح حق الزحمه بدان اضافه ننماید. پس می‌توان چنین بیان نمود که در بطن مزد توافقی، مزد به صورت کاملا توافقی (البته بیشتر به نفع کارفرما) میان کارگر و کارفرما معین می‌گردد.
معایب مزد توافقی دامن‌گیر چه کسی است؟
طرفداران مزد توافقی به دنباله از میان بردن حقوق لااقلی کارگر و نیروهای کار هستند. حال آن که این روزها به قدری مخارج مربوط به زندگی بالا می‌باشد که کارگران ترجیح می‌دهند در جایی مشغول به کار شوند که حقوق بیشتری دریافت کنند.
حال اگر ما مزد توافقی را در نظر بگیریم، حداقل ها را از کارگر سلب خواهیم نمود! و این اضرار تنها دامن‌گیر کارگر جامعه خواهد شد.
ماده ۴۱ قانون کار و تبصره‌ای که بدان ملحق می‌گردد:
شورای عالی کار همه ساله موظف است، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف یا توجه به معیارهای ذیل تعیین نماید:
- حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود.
- حداقل مزد بدون آن که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی‌های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد باید به اندازه‌ای باشد تا زندگی یک خانواده، که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می‌شود را تامین نماید.
تبصره: کارفرمایان موظفند که در ازای انجام کار در ساعات تعیین شده قانونی به هیچ کارگری کمتر از حداقل مزد تعیین شده جدید پرداخت ننمایند و در صورت تخلف ضامن تادیه ما به التفاوت مزد پرداخت شده و حداقل مزد جدید می‌باشند.
تبصره دومی که قرار می‌باشد بدین ماده اضافه شود، چنین بیان می‌دارد که کارفرمایان مشاغل به وجود آمده ضمن روستاهای کشور با اندک تر از ده نفر کارگر از شمول لااقل مزد عنوان تبصره یک ماده ۴۱ قانون کار مستثنی هستند.
از سویی دیگر تادیه مزد، لااقل بیمه و دیگر مزیت‌های متعلقه‌ی کارگران این شغل‌ها بنابر معاهده‌ای می‌باشد که میان کارگر و کارفرما به چشم می‌خورد. از ناحیه صندوق تامین اجتماعی بر اساس مبلغ اخذ شده الزام به ارائه خدمات خواهد داشت.
در صورتی که این طرح به مرحله تصویب رسد نیز از سویی دیگر تبصره دومی به ماده‌ی ۴۱ ضوابط کار اضافه گردد، موضوع مزد توافقی برای کارگران و قشر ضعیف به میان خواهد آمد.
فرامرز توفیقی رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار در ارتباط با اصلاح ماده ۴۱ قانون کار چنین بیان می‌نماید که:
تصور می‌کنم که چنانچه میرزایی شیرازی در این روزها در قید حیات بود، همانگونه که برای تنباکو فتوا دادند در این مسیر نیز فتوا می‌دادند. به عبارتی از مجلس جمهوری اسلامی ایران اخذ و وصول این پیشنهاد بعید بود و این مسئله می‌بایست در راهروهای مجلس خاموش می‌گردید.
حال آن که او چنین بیان نمود ضمن قانون مبحثی داریم با اسم تالی فاسد که بدین مسئله می‌پردازد، شخصی نمی‌تواند تبصره‌ای به تبصره‌های قانون بی افزاید که تالی فاسد رقم زند.
در تمامی سال‌ها مقید شده است شورای عالی کار معین داشتن حق الزحمه را بنابر گوشه چشمی به تورم اعلامی از جانب بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و با اکتفا به هزینه سبد معیشت خانواده‌ها مشخص نماید.
حال چنانچه بند سومی در میان باشد و چنین بیان دارد که حق الزحمه کارگران می‌بایست بر اساس توان تادیه کارفرما یا توافق با کارفرما صورت پذیرد.
این بند به گونه‌ای خودکار بندهای یک و دو را از میان خواهد برد و بدان تالی فاسد اطلاق می‌گردد. زمانی که ما به تالی فاسد گام گذاریم، نخواهیم توانست به قانون چیزی را بیافزاییم.
به عبارتی، آن فردی که الفبای ابتدایی قانون را بداند، نخواهد توانست چنین عملی را در پیش گیرد.
از سویی دیگر، رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار با توجه و نگاه به جامعه کارگری با این طرح مخالفت نموده و بیان داشت:
مزدهای توافقی به عبارتی شکستن لااقل دستمزد را مباح خواهد کرد و منجر به ایجاد استثمار می‌شود. از سویی آن نیز مغایرت جدی با قوانین اساسی همچنین حقوق شهروندی و حق مسلم زندگی در ایران را خواهد داشت و از سویی مخالفت‌های اساسی با دین را دارد.
بهتر است اینگونه بگوییم که سرکوب نمودن حق الزحمه و ارزان نمودن نیروی کار بلایی را بر سر کافرماها آورده است که هم اکنون کارگر مورد نیاز خود را پیدا نمی‌نمایند.
از سویی در روستاهای کشور تورم سر به فلک کشیده است. چنانچه در صورتی که مجلسی‌ها سری به روستاهای کشور و نیز مکان‌های کم برخوردار می‌زدند، از سویی هزینه‌های مربوط به مواد خوراکی را با شهرهای بزرگی چون تهران، اصفهان، مشهد، مقایسه می‌نمودند، متوجه می‌گردیدند که تنها نان نیاز نیست!
بله ما نمی‌توانیم چنین شعار دهیم گرانی نان تنها در تهران بیداد می‌کند. بهتر است این گونه بگوییم که بخش اعظمی از مواد غذایی در شهرستان‌ها حتی گران قیمت‌تر از تهران می‌باشد.
بهتر است سری بزنیم به تورم مواد غذایی در شهرستان‌ها بنابر آمار تورم مواد غذایی ضمن شهرستان‌ها بسیار شدید است البته به غیر از شهرستان قم که آن نیز استثنایی بیش نیست!
بله قطعا شما نیز به معایب مزد توافقی میان کارگر و کارفرما دست پیدا کردید. آن هم قطعا می‌تواند برای کارگران اضرارآور باشد و هم کارفرمایان.
فرآیند انجام شکایت چگونه است؟
ابتدا بهتر است کمی بیشتر مسئله را شفاف‌سازی نماییم.
مزدهای توافقی برای بالاتر از لااقل دستمزد قانونی، مجاز تلقی می‌گردد. به هنگامی که کارفرما معاهده خویش با کارگر را در سال جاری تسویه نموده باشد، این امکان برای او فراهم خواهد گشت که طی سال آتی (بعد) همان حقوق سال گذشته و یا حتی کمتر از آن را به کارگر خود بپردازد.
به بیانی صریح‌تر، ضمن قراردادهای کار مدت موقت و نیز نوین، اعمال افزودن به مقدار دیگر سطوح دستمزدی ضروری نیست؛ یعنی چنانچه کارگری پیشینه ده ساله نیز داشته باشد، کارفرما با تسویه حساب خواهد توانست طی سال آتی و معاهده نوین ریالی به حق الزحمه او اضافه ننماید.
پیش از ارسال بخشنامه به شماره‌‌ی ۳۳۴۸۹/۹۰۹۳۰، تأمین اجتماعی مکلف خواهد بود بنابر فهرست‌های بیمه ارسالی به واسطه کارفرما، بر حق الزحمه کارگران از سویی افزایش آن نظارت به عمل آورد.
به گونه‌ای که هیچ یک از کارفرمایان حق نداشتند، دستمزدی برابر با سال پیش یا آن که کمتر به کارگران خود تادیه کنند. حال آن که خبر بد ما این است کارفرمایان می‌توانند با استناد به چنین موضوعاتی، بهانه‌های چون رکود و بحران تولید را در پیش بگیرند و در این میانه‌ها حتی ریالی به حقوق کارگر اضافه نکنند.
مرجع صالح به جهت رسیدگی به دعاوی کارفرما و کارگر، در ارتباط با امور منوط بر شکایت از کارفرما جهت اخذ حقوق، دستمزدهای معوقه، مزایا بیمه دیگر سنوات، هیئت تشخیص و نیز هیئت حل اختلاف اداره کار محل اشتغال است.
در رابطه با حوادث منوط به کار، مراجع صالح دادسرا می‌باشند.
نکته حائز اهمیتی که می‌بایست بدان توجه کرد آن است که هم اکنون، مراحل و روش شکایت از کارفرما بابت مزد توافقی مطابق با گذشته و شیوه سنتی نیست. بهتر است به مراحل بیان شده در قسمت ذیل توجه کنید:
- در ابتدایی‌ترین مرحله از مراحل و روش انجام شکایت از کارفرما بابت مزد توافقی و اخذ آن، شخص درخواست کننده می‌بایست اقدامات لازم را به جهت ثبت نام ضمن سامانه جامع روابط کار به نشانی prkar.mcls.gov.ir انجام دهد. این ثبت نام ضمن مرحله ابتدایی، نیازمند تادیه مبلغ احراز هویت و در اختیار داشتن کارت ملی و شماره تماس (همراه) به نام خود فرد، است. از سویی آن نیز به طریق دفتر پیشخوان دولت از قابلیت به انجام رساندن برخوردار می‌باشد. بعد از ثبت نام و نیز احراز هویت خواهد بود که یک نام کاربری و رمز عبور در راستای گام گذاردن فرد به سامانه در اختیار او قرار خواهد گرفت.
- در راستای ورود به سایت، عبارت سامانه جامع روابط منوط به کار با نشانی prkar.mcls.gov.ir را جستجو کنید. بله، شما ضمن این مرحله، از مراحل شکایت از کارفرمای خود بابت مزد توافقی و اخذ آن، می‌بایست رمز عبور و نام کاربری خود را وارد نمایید. در صورتی که شما از پیش ضمن این سامانه عضو نمی‌باشید و همچنین احراز هویت ننموده‌اید، با اتخاذ عبارت ایجاد حساب، اقدامات لازم را در راستای ایجاد حساب کاربری خویش کنید.
- ضمن این مرحله از مراحل انجام شکایت از کارفرمای خویش در راستای مزد توافقی، در راستای ثبت دادخواست و تقاضا، بخش خدمات را اتخاذ فرمایید تا به مرحله بعد گام بگذارید.
- بعد از اتخاذ پنجره خدمات، از پوشه نهاد کل روابط کار، گزینه مربوط به ثبت دادخواست بدوی را اتخاذ نمایید و شکایت خود را در ارتباط با پرداخت دستمزد توافقی از کارفرمای خویش ثبت نمایید.
- بعد از ثبت دادخواست خواهد بود که، مراتب به طریق پیامک به کارگر و نیز کارفرما اطلاعات داده خواهد شد و نیز در راستای مشاهده نمودن وقت رسیدگی، می‌بایست به سامانه جامع روابط کار، رجوع کنید. در ارتباط با موضوع عدم تأدیه حق بیمه کارگر به واسطه کارفرما نیز می‌توان به همین طریق، اقدام به ثبت شکایت کنید.
مدارک لازم جهت انجام شکایت چیست؟
- کامل نمودن دقیق و کامل فرم دادخواست (فرم دادخواست در ناحیه فرم‌های مورد نیاز قابل مشاهده است.)
- ارائه نمودن اصل و کپی کارت ملی.
- ارائه داشتن اصل شناسنامه و همچنین تصویر صفحه‌ی ابتدایی و دوم.
- ارائه داشتن اصل به همراه فتوکپی کارت پایان خدمت و یا معافیت.
- تصویر معاهده و نیز رسید حقوقی (به هنگام وجود).
- پرینت پیشینه تادیه حق بیمه مربوط به کارگر.
- پرینت حساب‌های بانکی به هنگام واریز حقوق.
- هر گونه اسناد و مدارک مثبته دال بر احراز عملکرد و مقدار پیشینه کار دادخواست و پیوست‌های مربوط بدان (اسناد و مدارک مرتبط با عملکرد) می‌بایست به تعداد خوانده دعوی به علاوه یک جلد باشد.
- ارائه داشتن اسناد و مدارک مورد استناد و اصل اسناد احراز هویت به مراجع رسیدگی‌کننده ضمن جلسه دادرسی ضروری است.
- به هنگام تحویل دادخواست به واسطه نماینده، پیوست مدرک مثبت نمایندگی، ثبت نمودن آن در دبیرخانه ضروری است.
هزینه تمام شده تنظیم شکایت چقدر است؟
همانگونه که در قسمت فوقانی بیان داشتیم شما مؤظف هستید، هزینه مربوط به احراز هویت ضمن سامانه جامع روابط کار را پرداخت نمایید.
چنانچه شما مایل باشید در این راستا وکیلی را در اختیار خود داشته باشید، می‌بایست هزینه‌ای را به جهت در اختیار داشتن وکیل نیز صرف نمایید. البته که هزینه مربوط به وکیل بستگی به توافقات میان شما خواهد بود.
آیا برای این شکایت نیاز به وکیل است؟
به این نکته توجه داشته باشید که علاوه بر تجربه کار، یک وکیل یا آن‌که مشاور حقوقی، می‌بایست تعهد کافی به جهت راهنمایی کارگران را داشته باشد.
چرا که تعهد وکیل به شدت حائز اهمیت می‌باشد و نه تنها در ارتباط با این جامعه‌ای کاری، بلکه در ارتباط با هر موضوع قضایی و هر یک از پرونده‌های دیگری باید تعهد حرف نخستین را بزند تا بتوانید به یک وکیل اعتماد نمایید و اطمینان خاطر داشته باشید که از بهترین وکیل، راهنمایی‌ها و یا مشاوره و هر نوع خدمات قضایی را اخذ می‌کنید.
حال آن‌که شما در این راستا نیاز به اخذ مشاوره های لازم خواهید داشت! آیا می‌دانید چرا؟ در صورتی که شما کارگران عزیز از حقوق خود در این راستا اطلاعات لازم را در اختیار نداشته باشید، قطعا با شکست مواجه خواهید گشت.
به عبارتی شما باید بدانید که در این راستا چه حق و حقوقی دارید و چه حق و حقوقی به شما تعلق نمی‌گیرد. حال چه باید کرد؟ آیا شما شکست را ترجیح می‌دهید و یا پیروزی در کنار یک وکیل؟ البته که ما سعی می‌نماییم در وکیل کار ۲۴ مشاوره‌های لازم را به شما بدهیم و سعی می‌کنیم شما را در این حیطه به بهترین نحو ممکن راهنمایی نماییم.
نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟
بله، در صورتی که شما خود در این راستا گام گذارده باشید، می‌بایست خود تمامی مراحل مربوطه را طی کنید. حال در صورتی که آن وکیل می‌باشد که این مراحل را طی می‌کند خود می‌داند که چه باید بکند.
