راهنمای مقاله
قوانین حمایتی کار، همیشه برای پرداخت حقوق پایه کارگران نیست و برای اینکه از افراد حقوق بگیر تحت پوشش وزارت کار حمایت گردد، امتیازاتی نیز برای آن ها در نظر گرفته شده است.
کارگران در تمام کشورها جزو اقشار کم درآمد محسوب می شوند و هردولتی در تلاش است که با وضع قوانین مرتبط با حقوق کارگران، حداقل حقوق دریافتی این قشر از جامعه را افزایش دهند.
برای تحقق این رویکرد، مبالغ و مزایای مختلفی در فیش حقوقی افراد شاغل در سازمان‌ها و کارگاه‌ها گنجانده می شود که البته اطلاع کامل از همه آن ها به بررسی دقیق‌تری نیاز دارند. یکی از این امتیازات سنوات کار است که به کارگران دارای حقوق وزارت کار پرداخت می گردد.
سنوات به چه معنایی است؟
سنوات آخر خدمت یا به تعبیری حق سنوات، یکی از آیتم های اجباری پرداختی از سوی کارفرماها بوده که باید به کارگران تعلق بگیرد.
حق سنوات که معمولا آن را با نام مزایای پایان خدمت کارگر نیز می‌شناسند، وجهی معادل یک ماه آخرین دستمزد دریافتی کارگر است که در ازای هر یک سال، معادل یک ماه محاسبه گردیده و معمولا در هنگام اتمام قرارداد کار کارگر، به او تعلق گرفته و باید پرداخت شود.
سنوات را می توان بخشی از تسهیلات وزارت کار برای کارگران زیر نظر این وزارتخانه دانست. مبلغی که در قالب سنوات پرداخت می‌گردد مربوط به هزینه‌های زندگی فرد شاغل مثل حق مسکن، هزینه های مربوط به حق اولاد و بخشی از مایحتاج زندگی است.
در واقع باید گفت که با سنوات، شاید تا حدود بسیار اندکی پایین بودن میزان حقوق کارمندان و بخش کوچکی از هزینه های آن ها را بتوان جبران کرد.
با این که طبق قانون منعی در پرداخت سنوات کارگران به صورت ماهانه نیست، اما عرف و رویه پرداخت ها به گونه ای رقم خورده که تمام کارگران و کارمندان با نزدیک شدن به پایان سال در انتظار دریافت سنوات و عیدی از کارفرمایان هستند.
البته برخی از شرکت‌ها یا کارفرمایان دولتی نیز در هنگام حصول بازنشستگی یا اتمام قرارداد کار و قطع همکاری، این مبلغ را به کارمند خود پرداخت می‌نمایند.
فلسفه وجودی و هدف اصلی از پرداخت سنوات این است که کارگر برای عمل به وظایف خود در شرکت و سازمان مربوطه، انگیزه لازم را داشته باشند و با دریافت سنوات راندمان و کیفیت کار آنها تا حد زیادی بالا برود. طبق قوانین آمره وزارت کار، هرشخصی که به طور رسمی یا غیررسمی با هر شرکتی قرارداد کار امضا نماید یا در آن شرکت مشغول به کار گردد، مشمول دریافت سنوات خواهد شد.
برای مثال سنوات سه سال یک کارگر، معادل سه ماه مبلغ آخرین حقوق او است و در تعلق سنوات، نوع پایان یافتن همکاری کارگران با کارفرمایان در پرداخت آن هیچ تاثیری نخواهد داشت و در صورتی که این قطع همکاری به هر طریقی مثل استعفا، اخراج، فوت، بازنشستگی، از کار افتادگی و البته پایان قرارداد همکاری رخ دهد، کارفرما مکلف است که حق سنوات کارگر را محاسبه و آن را پرداخت کند.
نکته مهم دیگر این است که تا قبل از سال ۹۹، مبنای محاسبه و پرداخت سنوات، مزد ثابت کارگر بوده، ولی این قانون از سال ۹۹ تغییر کرده و مقدار آن معادل مبلغ دریافتی فرد شد. بنابراین با عنایت به این موضوع، باید عنوان کرد که پرداخت سنوات تمام بخش‌های موجود در ماده ۳۴ و ۳۵ قانون کار را تحت پوشش خود می گیرد.
آیا فرقی بین پایه سنوات و حق سنوات کارگر وجود دارد؟
پایه سنوات به مبلغی گفته می شود که به صورت ماهانه و یا در پایان سال به کارگر یا کارمندان از سوی کارفرا پرداخت می‌شود، ولی حق سنوات به کمک هزینه‌ای اطلاق می شود که در آخر سال به کارگران و کارمندان رسمی و غیر رسمی و مطابق با پایه حقوق و دستمزد به او تعلق خواهد گرفت.
تفاوت اصلی این دو امتیاز قانونی در این است که افراد به هنگام شروع به کار به صورت ماهانه ویا در پایان سال، پایه سنوات خود را باید از کارفرما دریافت کنند، اما حق سنوات به کارگرانی تعلق خواهد گرفت که حداقل یک سال تمام، پایه سنوات را از کارفرما دریافت کرده باشند و یا لا اقل یک سال سابقه کاری در شرکت یا آن کارگاه داشته باشند. به عبارتی می‌توان گفت که دریافت پایه سنوات به مدت یک سال، پیش نیازی برای تعلق حق سنوات خواهد بود.
میزان سنوات و قوانین و شرایط دریافت سنوات
پیش از بررسی دقیق تر قوانین و شرایط دریافت سنوات باید به میزان مبلغ سنوات بپردازیم. مبلغ سنوات هر ساله از سوی شورای عالی کار و در آخر هر سال شمسی و به صورت رسمی اعلام می گردد.
این شورا مبلغ سنوات را به صورت روزانه تعیین می نماید و برای تعیین میزان عدد ماهانه یا سالانه، باید شاخص روزانه را در اعداد مشخص ماه یا سال ضرب کرد.
لازم به ذکراست که پرداخت سنوات نیز همانند سایر قوانین مربوط به حقوق و دستمزد، شرایطی دارد که در این قسمت به بررسی کامل شرایط و قوانین آن می پردازیم.
- یکی از مهم‌ترین قوانین و شرایط گرفتن سنوات این است که در صورت عدم پرداخت ماهانه یا سالانه این امتیاز به کارگر، بعد از چند سال، با نرخ جدید سال جاری محاسبه می گردد.
مثلا کارگری که ۱۵ سال سنوات را دریافت نکرده و در سال جاری برای دریافت آن اقدام نماید، مبلغ سنوات متعلقه به او معادل سنوات مقرر در سال ۱۴۰۰ به ازای هر سال اشتغال خواهد بود.
- موضوع مهم دیگری که تمام کارفرمایان باید آن را در نظر داشته باشند این است که پرداخت سنوات به کارگر اجباری است و کارفرما مکلف به پرداخت آن خواهد بود.
شورای عالی کار در خصوص پایه سنوات پرداختی، بیانیه ای صادر کرده که مهم‌ترین رئوس آن شامل موارد زیر است:
- عوض شدن کارفرما در محیط کارگاه، تأثیری در سنوات پرداختی کارگران ندارد و کارفرمای جدید مکلف است سنوات تعیین شده را به تمام کارگران خود پرداخت کند.
- سنوات به کارگران فصلی هم تعلق خواهد گرفت و این گروه از کارگران متناسب با مدت زمان کارکردشان، باید حق سنوات را دریافت کنند.
- دانش آموزان و دانشخویانی که در حرفه و مشاغل تابستانی کار می‌کنند، سنوات قانون کار به آن ها تعلق نمی گیرد.
- کلیه سازمان‌ها، شرکت‌ها و کارگاه‌ها موظف هستند به تمام کارگران و کارمندان خود چه رسمی یا غیر رسمی سنوات پرداخت نمایند
- افرادی که استعفا کرده و شغل خود را ترک می نمایند نیز جزو کسانی هستند که سنوات به آن ها تعلق می گیرد.
- پرداخت سنوات به مدت قرارداد کارگر ارتباطی ندارد و کارگر بر طبق سابقه کاری خود، سنوات دریافت خواهد کرد.
- اگر سابقه کاری کارگر کمتر از یک سال باشد، میزان مبلغ سنوات پرداختی بر اساس میزان کارکرد و روزهای فعالیت او محاسبه و پرداخت می گردد.
- سنوات پرداختی برای کارگران ساعتی و پاره‌وقت بر حسب کارکرد آن ها تعیین خواهد شد. میزان سنوات برای این افراد با محاسبه میانگین دریافتی در ۹۰ روز کاری خواهد بود.
معمولا این موارد کلیه قوانین مورد نیازبرای پرداخت سنوات را در بر می‌گیرند اما اگر جزو کارگرانی هستید که تا کنون از کارفرما مبلغی به عنوان سنوات دریافت نکرده‌اید و قصد مطالبه آن را دارید می‌توانید با مشاوره با یک وکیل مجرب در حوزه فعالیت اداره کار و تامین اجتماعی، نسبت به مطالبه و طرح شکایت اقدام نمایید.
نحوه محاسبه پایه سنوات برابر با قوانین کار چگونه است؟
اگر سابقه فعالیت کاری شما در کارگاه به یک سال می رسد، برای احتساب پایه سنوات باید تعداد روزهای کاری در یک ماه را ضرب در پایه حقوق نماییم.
کارگرانی که در سال 1400 یک سال سابقه کار دارند یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی‌شان گذشته است، روزانه مبلغ 46667 ریال به عنوان پایه سنوات دریافت خواهند کرد.
مجموع این رقم در یک ماه معادل 140 هزار تومان می باشد که به کارگران شاغل در کارگاه‌های بدون طرح طبقه بندی مشاغل پرداخت می گردد.
بد نیست بدانید، مبلغ پرداختی سنوات از مالیات معاف است و همانگونه که ذکر شد فرمول محاسبه ذخیره سنوات مطابق با آخرین حقوق دریافتی شما تعیین خواهد شد و این یکی از مزایای بسیار خوب دریافت سنوات در پایان قرارداد کاری محسوب می شود..
محاسبه سنوات
فرمول محاسبۀ حق سنوات
حق سنوات = حقوق پایه در حکم [ضرب‌در] کارکرد سنوات [تقسیم‌بر] ۳۶۵
فرمول محاسبه پایه سنوات
پایه سنوات = پایه سنوات ماهانه [تقسیم‌بر] ۳۰ [ضرب‌در] کارکرد ماه
پایه سنوات به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد؟
قبل از سال 1392 تنها کارمندان رسمی مشمول پرداخت پایه سنوات بودند و این مزیت قانون کار صرفا به آن ها تعلق می‌گرفت اما در همان سال طبق مصوبه وزارت کار، کلیه کارگاه‌ها، شرکت‌ها و سازمان ها مکلف به پرداخت پایه سنوات به کلیه کارمندان و کارگران رسمی و غیر رسمی خود گردیدند.
حق سنوات به چه اشخاصی تعلق نمی‌گیرد؟
شاید شما هم شنیده باشید که برخی می‌گویند، اشخاصی که از شغل خود استعفا داده و شرکت یا کارگاهی که در آن مشغول به کار بوده اند را ترک می‌کنند مشمول دریافت پایه سنوات نمی گردند.
باید گفت این جمله کاملا اشتباه است و هر شخصی با هر سابقه کاری چه رسمی و چه غیررسمی مشمول دریافت پایه سنوات خواهد شد. به عنوان یک اصل یا قاعده باید بگوییم که تمام کارفرمایان مکلف به پرداخت سنوات به تمام کارمندان خود هستند و این مسئله امری اجباری در هر شرکتی محسوب می گردد.
پس حتی اگر کارگری شرکت را ترک نماید، کارفرما بازهم باید متناسب با روزهایی که او در شرکت کار کرده است سنوات او را پرداخت نماید.
البته باید عنوان کرد که این قانون در سال های اخیر در وزارت کار به تصویب رسیده و قبلا هر کارمندی که کار خود را ترک می نمود و یا استعفا می داد، مشمول دریافت سنوات نمی‌شد. ولی این بند از قوانین پرداخت سنوات حذف گردیده است و اکنون این قانون وجود خارجی نداشته و کارفرما مکلف به پرداخت سنوات بر اساس قانون جدید است.
نکته ای که در بسیاری از شرکت‌ها مشاهده می‌شود این است که کارفرما از کارگر خود در برگه قرارداد رضایتی بابت دریافت سنوات می‌گیرند. که البته اثبات عدم دریافت آن از سوی کارگران، با استفاده از خدمات وکیل کار چندان دشواری نخواهد بود.
تعلق سنوات به کارگران و کارمندان غیر رسمی
همانگونه که ذکر شد وزارت کار و تعاون در سال 1392، بخشنامه‌ای را با این موضوع که کارگران غیررسمی و قراردادی نیز به همان مقدار که کارگران رسمی پایه سنوات دریافت می نمایند، آن ها نیز دریافت سنوات خواهند داشت و هیچ فرقی بین آن ها نیست، تنظیم و ابلاغ نمود.
گفته شد که در این بخشنامه آمده است که پرداخت سنوات به هیچ وجه با مدت زمان قرارداد ارتباط ندارد و کارگر بر اساس میزان سابقه کاری که دارد، سنوات خود را باید از کارفرما دریافت نماید.
میزان سنوات کارگران به این صورت محاسبه می گردد که اگر کارگر یک سال سابقه کار داشته باشد به اندازه یک ماه پایه حقوق دریافت می‌کند و اگر سابقه کاری آن کمتر از یک سال باشد، میزان سنوات پرداختی به اندازه میزان کارکرد و روزهای کاری او محاسبه و پرداخت می گردد .
کارگرانی که با شرکت‌های پیمانکاری نیز کار می‌کنند باید سنوات را دریافت کنند و رفت و آمد در مدیریت این شرکت ها به هیچ عنوان بر دریافت سنوات آن ها تاثیر ندارد و پیمانکار موظف به پرداخت آن است.
کارمندان ساعتی و پاره وقت نیز به اندازه میزان کارکردی که داشتند سنوات دریافت می‌کنند. میزان سنوات آن ها بر اساس میانگین دریافتی آن ها در آخرین ۹۰ روز کار محاسبه می‌شود.
البته باید به نکته اشاره کنیم که بر اساس بخشنامه شورای عالی کار، پایه سنوات به دانش آموزانی و دانشجویان که در تابستان مشغول به کار می‌شوند، تعلق نمی‌گیرد و این را می‌توان جزء موارد استثنا در این بخشنامه در نظر گرفت.
چه مدارکی برای مطالبه سنوات در مراجع قانونی مورد نیاز است؟
همانگونه که در ابتدای مطالب ذکر شد باید کلیه اسناد و مدارکی که دلالت بر وجود رابطه کارگری دارد، از جمله گزارش اداره بیمه تامین اجتماعی، سند قرارداد و یا هر دلیل و مدرکی که دلالت بر وجود این رابطه داشته باشد باید به پیوست، ضمیمه پرونده گردد.
در طرح دعوا یا هر ادعایی، شما باید تمامی مدارک و مستنداتی را که دلالت برحقانیتتان دارد، در صورت نیاز به دادگاه ارائه کنید و آن ها را به همراه لایحه دفاعیه حتما ضمیمه پرونده نمایید.
توجه داشته باشید که بر اساس قانون، برای اثبات هر دعوایی از سند، اقرار، شهادت، قسامه و سوگند می توان استفاده کرد هر چند علم و آگاهی کارکنان رسیدگی کننده در مراجع کار نیز در بسیاری از پرونده ها بی تاثیر نیست.
با توجه به توضیحات ارائه شده، چنانچه هنوز با سوالات و مشکلاتی در این زمینه رو به رو هستید، می توانید با مشاورین ما در وکیل کار 24 که به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشند تماس برقرار نموده و پاسخ سوالات خود را در کوتاه ترین زمان ممکن دریافت نمایید.
طرح دعوای مطالبه سنوات چقدر زمان میبرد؟
در صورت اثبات ادعاهای انتصابی در جریان پرونده های اداره کار، می توان عنوان کرد که طرح دعوا در مسایل مربوط به روابط کارگر و کارفرما نیز کمی زمانبر است و با عنایت به مراحل مختلف رسیدگی به این دعاوی از جمله مرحله هیات تشخیص، هیات حل اختلاف و مرحله تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری، می توان گفت که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش بینی دقیق نیست و رسیدگی به دلایل کارگران و کارفرمایان، احتمال زمان بر شدن آن را افزایش می دهد.
بنابراین نمی‌توان زمان مشخصی را بیان کرد. ولی مطمئناً کارشناسان و وکلای شاغل در حوزه قوانین اداره کار، با تجربه ای که در پیگیری و انجام پرونده های مختلف در این مقوله کسب نموده اند، می توانند بهترین و سریع ترین مسیر را برای شما انتخاب نمایند.
برای جلوگیری از رد درخواست خود در مراجع قضایی اداره کار، می توانید قبل از طرح آن، حتما با مشورت گرفتن از یک وکیل متخصص در حوزه فعالیت فوق، مسیر موفقیت پرونده خود را بررسی نمایید.
آیا مطالبه سنوات، نیاز به استفاده از خدمات وکیل دارد؟
به کرات اشاره کرده ایم هر موضوع حقوقی یا کیفری وهمچنین مسایل مربوط به دعاوی قانون تامین اجتماعی و قوانین کار، حتی اگر از دیدگاه برخی افراد موضوعات ساده وپیش پا افتاده ای باشد، پیچیدگی های خاص خود را از منظر یک حقوقدان داراست، که موضوع دعاوی مطالبه سنوات نیز از آن مستثنی نیست.
از مهم‌ترین مزایای استفاده از وکیل کار 24 : صرفه جویی در وقت و هزینه، رسیدن به نتیجه دلخواه و مطلوب در کمترین زمان ممکن، رهایی از رفت و آمدهای متوالی، وقت گیر، چالش برانگیز و استرس زا به مراجع قضایی، تامین و حفظ حق و حقوق موکل در پروسه رسیدگی به دعاوی مربوط به قانون کار خواهد بود.
اگر می خواهید طرح دعوا یا دفاع شما در خصوص موارد یاد شده به نتیجه مطلوبی برسد و حقوق از دست رفته تان را به دست آورید، به شما توصیه می کنیم که با یک وکیل مجرب در این حوزه حتما مشورت کنید.
اغلب بعضی از مسائل پیش می آید که شاید از نظر شما عادی جلوه کند ولی برعکس، بسیار مهم هستند و می توانند در روند پرونده تاثیر گذار باشند. وکیل با تجربه و صادق می تواند شما را در خصوص موارد یاد شده، آگاه نماید.
همچنین وکلای دادگستری قادرند در مورد کم و کیف و نحوه تنظیم شکایت یا لایحه دفاعیه، شما را راهنمایی کنند و می تواند بررسی نمایند که آیا ادله و مدارک کافی برای دفاع از شکایت، از سوی شما ارائه شده است یا خیر؟ علاوه بر آن وکلای مجرب و متخصص قادرند نتیجه احتمالی دعوای شما را تا حدودی پیش بینی نمایند و در روند رسیدگی و تسریع آن، نقش موثر و مثبتی ایفا کنند.
پس اگر شما هم قصد دریافت حقوق قانونی خود را دارید و می خواهید با یک وکیل درجه یک مشاوره داشته باشید، می توانید از طریق راه ارتباطی ما در وکیل کار 24 با مشاورین و وکلای متخصص در این زمینه ارتباط برقرار نمایید.
نحوه تنظیم دادخواست و پشتیبانی به چه صورت خواهد بود؟
مطمئنا مطرح کردن هر دادخواستی در زمینه روابط قانون کار و قوانین تامین اجتماعی، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه هایی خواهد بود.
در پرونده ها مختلف دیده شده که خواهان پرونده بعد از پرداخت تمام هزینه ها، به دلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به محتویات پرونده برای ارائه استدلال های قوی چه در مقام دفاع و چه در مقام مطالبه حق، دادخواستش با قرار رد مواجه و علاوه بر هدر رفت هزینه، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است.
