راهنمای مقاله
آیا شما می‌دانید که حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص تا چه مقدار است؟ یکی از مسائل و مخاطرات دنیای کنونی اختصاص به دعاوی و منازعات بین کارگران و کارفرمایان دارد.
قانون تحت عنوان پایه‌ترین رکن برقراری و ایجاد عدالت در تمامی حیطه‌های زندگی اجتماعی تلقی می‌شود که باید از جانب تمامی افراد جامعه مورد احترام و همچنین توجه واقع شود.
بدون شک و تردید احترام و اکتفا به قانون در طولانی مدت و همچنین کوتاه مدت موجبات برقراری نظم و ترتیب برای تمامی اقشار جامعه را در وجهه‌های گوناگون زندگی مهیا خواهد ساخت.
فکر کنید، در عالمی که قانون وجود ندارد و یا درگیر اشکالات بسیاری است، افراد جامعه به دنباله حق و حقوق خویش در حیطه‌های مختلف زندگی شخصی و کاری خود رهسپار شوند، قطعا مسیر روشن و قابل اعتمادی در انتظار آن‌ها نخواهد بود.
از این جهت توجه و شناخت قانون یک موضوعی ضروری برای تمامی افراد جامعه کنونی محسوب می‌شود.
رابطه کارگری و کارفرمایی نیازمند جمعی از ضوابط و مقررات در راستای برقراری عدالت و حراست از حقوق دو طرف است. به عبارتی رابطه میان آن دو شامل جمعی از تعهدات است که دو طرف از همدیگر انتظار برطرف نمودن را دارند.
از سویی تخلف و عبور از این تعهدات منجر به بروز اختلافات ریز و درشتی خواهد شد. کارفرما از کارگر خویش انتظار توجه و رعایت نمودن اصول کاری و موازین تخصصی را که معین ساخته است را خواهد داشت و از جانبی دیگر کارگر انتظار برآورد نمودن تعهدات مالی و خدمات رفاهی معین گردیده در معاهده میان خود و کارفرما را دارد.
حال چنانچه که در این بینابین یکی از دو طرف معاهده شاید هم هر دو طرف بنابر ادله گوناگون از تعهدات و مفاد معاهده منعقد گردیده سر باز زدند، چه خواهد شد!
هیات رسیدگی کننده به اختلافات موجود میان کارگر و کارفرما
تمامی کارفرمایان و کارگران تحت نظارت نهاد کار تابع قوانین کار هستند و باید اختلاف‌ها و منازعات ایجاد شده میان خود را بنابر ساز و کار معین گردیده ضمن مفاد مقررات کار برطرف کنند.
بنابر قانون کار کارگر و کارفرما باید در مرحله‌ی ابتدایی منازعات و اختلافات خویش را در شورای اسلامی کار نیز انجمن صنفی کارگران و یا آن که نماینده قانونی و کارگر و کارفرما برطرف نمایند.
حال به هنگامی که در این مراجع دعوی میان آن دو خاتمه پیدا نکرد، باید اختلاف‌ها و منازعات خویش را در هیأت تشخیص و هیأت حل اختلاف بیان نمایند.
ماده 157 قانون کار:
هر گونه اختلاف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز که ناشی از اجرای این قانون و سایر مقررات کار، قرارداد کارآموزی، موافقتنامه‌های کارگاهی یا پیمان‌های دسته جمعی کار باشد، در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز و یا نمایندگان آن‌ها در شورای اسلامی کار و در صورتی که شورای اسلامی کار در واحدی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی و کارگران و کارفرما حل و فصل خواهد شد و در صورت عدم سازش از طریق هیات‌های تشخیص و حل اختلاف به ترتیب آتی رسیدگی و حل و فصل خواهد شد.
بنابر این ماده قانونی ضمن موقعیت ذیل میتوان منازعات کارگر و کارفرما را به طریق مراجع یاد شده، پیگیری نمود:
- این اختلافات و منازعات بین کارگران و کارفرمایان ناشی از اجرای این قانون و دیگر ضوابط کار، معاهدات کارآموزی، موافقتنامه های کارگاهی یا آن که پیمان‌های دسته جمعی کار صورت گرفته باشد.
- سپس سازش و حل اختلاف میان آن‌ها ضمن مرجع مربوطه انجام نشود.
ضمن قانون اینگونه پیش‌بینی گردیده است که در مرحله ابتدایی، منازعات و دعاوی بین دو طرف ضمن هیات تشخیص رسیدگی مطرح خواهد شد و وارسی پرونده در مرحله تجدیدنظر خواهی به واسطه هر یک از دو طرف، در هیات‌های حل اختلاف صورت می‌گیرد.
به همین دلیل است که در تمامی استان‌ها بنابر گستره و شاخص‌های دیگر همانند تعداد کارخانه‌های موجود، گستره کاری کمپانی‌های مختلف و غیره تعدادی هیات تشخیص و همچنین حل اختلاف ایجاد شده است و کارگران و کارفرمایان خواهند توانست با رجوع به نهاد کار کل استان و پشت سر گذاردن فرآیند قانونی، اقدامات لازم به جهت طرح دعوی را به انجام رسانند.
حال می‌رسیم به حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص. بهتر است شما را با این نکته به خوبی آشنا سازیم.
حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص
قانون کار به خوبی و با صراحت تمام در ارتباط با حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص صحبت کرده است. پس این هیات حق رسیدگی به اختلافات و منازعات خارج از محدوده‌ی بیان شده را نخواهد داشت.
حدود وظایف و اختیارات هیأت تشخیص تحت عنوان مرجع بدوی
- انجام داوری و صادر نمودن رای در ارتباط با هر گونه اختلاف شخصی بین کارگران و کارفرمایان و یا آن که کارآموزان، که ریشه ضمن اجرای ضوابط و آیین نامه‌های نهاد کار، معاهدات یا کارآموزی نیز از سویی موافقتنامه‌های کارگاهی این حیطه و بخش دارد.
- وارسی نمودن، رسیدگی و اخذ تصمیم پیرامون معاهدات کاری که به گونه موقت و برای امور کاری معین گردیده منعقد گردیده است.
- به هنگامی که کارگر ضمن عمل کردن به وظیفه و مسئولیت‌های واگذار شده بدو کوتاهی نماید و یا مفاد آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از اخطارهای کتبی پایمال کند، کارفرما حق دارد که به هنگام اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار در مطالبات و حقوق عقب افتاده به مقدار هر سال پیشینه کاری برابر با یک ماه پایانی‌ترین حقوق و حق الزحمه کارگر تحت عنوان حق سنوات بدو پرداخت نماید و معاهده کار منعقد گردیده را میان خود و کارگر، فسخ کند.
- ضمن این موارد به هنگامی که کارگاه حاوی قوانین و مقررات اسلامی کار نبوده و یا آن که شورای اسلامی کار نیز همچنین انجمن صنفی در آن ایجاد نشده باشد، کارفرما باید اعلام نظر مثبت هیات تشخیص در ارتباط با فسخ و از میان بردن معاهده کار را به دست آورد.
سه مورد یاد شده، حائز اهمیت‌ترین حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص است که کارفرمایان و کارگران که خواستار طرح دعوی خود در این مراجع می‌باشند، میبایست بدان توجه نمایند.
فرآیند انجام شکایت چگونه است؟
رسیدگی به دعاوی کارگر و کارفرما ضمن هیأت تشخیص و حل اختلاف آیین و تشریفات مخصوص به خود را می‌طلبد. شاکی جهت طرح شکایت خویش میبایست کلیه مراحل و روند قانونی را طی نموده تا بتواند در پایان به یک نتیجه مطلوب دست پیدا کند.
رسیدگی در مراجع یاد شده منوط بر تحویل دادخواست از جانب صاحب نفع یا آن که نماینده‌ی قانونی او به واحد کار و امور اجتماعی محل است.
دادخواست شما باید به صورت کتبی تنظیم گردد به زبان فارسی و تا جای امکان برروی برگه‌های مخصوص به خود پیاده گردد. دادخواست میبایست شامل موارد یاد شده در قسمت ذیل باشد:
- نام شما، نام خانوادگی، اسم پدر، سال تولد به همراه اقامتگاه، نوع کسب و کار و مقدار پیشینه کار خواهان در کارگاه مدنظر.
- نام خوانده، نام خانوادگی او، اقامتگاه مربوط به وی.
- عنوان شکایت شما و شرح تقاضا به همراه تفکیک موارد.
- امضاء به همراه اثر انگشت خواهان دعوا.
به هنگامی که دادخواست به واسطه نماینده خواهان (حال آن که وکیل پایه یک دادگستری باشد یا شخصی عادی) تحویل داده شود، میبایست مشخصات تمام و کمال نماینده ضمن دادخواست درج گردد و بدان پیوست شود.
نیز دادخواست و پیوست های آن میبایست به تعداد خوانده منازعه با یک جلد مازاد بر آن باشد.
دادخواست بعد از تحویل به دبیرخانه بخش کار و امور اجتماعی میبایست با درج تاریخ روز و ماه به همراه سال به مرحله‌ی ثبت رسیده و مدت زمان رسیدگی معین شود. زمان رسیدگی را میتوان حضوری و به گونه کتبی به طرفین دعوی اعلام کرد.
در غیر از این حالت زمان رسیدگی به طریق ارسال دعوتنامه‌ای انجام می‌شود که مازاد بر معین نمودن تاریخ و ساعت برگزاری جلسه، لازم است دربرگیرنده موارد ذیل باشد:
- مکان حضور طرفین و اسم مرجع حل اختلاف.
- مشخصات آن‌ها.
- خواسته خواهان.
- مکانی که برای اسم، نام خانوادگی مامور ابلاغ و اسم، نام خانوادگی و سمت یا آن که نسبت اخذ کننده ابلاغ و امضا از جانب آن‌ها معین شده است.
ارسال یک جلد از دادخواست و تصویر یا آن که رونوشت اسناد و مدارک پیوست آن برای هرکدام از خواندگان به همراه دعوتنامه نوبت ابتدایی ضروری می‌باشد.
مامور ابلاغ مؤظف می‌باشد لااقل یک روز پیش از تاریخ تشکیل جلسه رسیدگی دعوتنامه و پیوست‌های آن را به خوانده دعوی یا نماینده و یا به یکی از وابستگان تسلیم نماید.
حال از سویی با قید نام، نام خانوادگی گیرنده دعوتنامه، دریافت امضاء او و یا اثر انگشت (در جلد دوم برگ ابلاغ) با قید مشخصات خویش و امضا آن، به واحد کار و امور اجتماعی بازگرداند.
مدارک لازم جهت انجام شکایت چیست؟
در صورتی که کارگر بخواهد از کارفرمای خود شکایت نماید، در ابتدا لازم است که اسناد و مدارک محکمه پسند و مورد نیاز را جهت طرح شکایت فراهم آورد.
چرا که به هنگام عدم ارائه اسناد و مدارک معتبر شکایت او در این مرجع رسیدگی کننده رد خواهد شد. ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین موردی که لازم است به مرحله‌ی اثبات برسد، این می‌باشد که میان کارگر و کارفرما آیا رابطه کاری وجود دارد؟
زیرا تنها به این هنگام خواهد بود، کارگر می‌تواند از کارفرمای خود جهت اخذ و دریافت مطالبات کارگری شکایت به عمل آورد.
زمانی که میان کارگر و کارفرما رابطه کاری وجود نداشته باشد، امکان طرح و رسیدگی به چنین موضوعی در مرجع صالح هیات تشخیص کار وجود نخواهد داشت.
البته، بهتر است نسبت به اسناد و مدارک هویتی شما که لازم است به هنگام طرح و ارائه دادخواست به همراه داشته باشید، غافل نشویم.
رابطه کاری میان کارگر و کارفرما چگونه به مرحله اثبات می‌رسد؟
ابتدایی‌ترین و حائز اهمیت‌ترین سندی که منجر به اثبات رابطه‌ی کارگری و کارفرمایی خواهد شد، معاهده میان کارگر و کارفرما خواهد بود.
در صورتی که که معاهده کار به صورت کتبی منعقد شده باشد و شرایط منوط بر کار و حقوق کارگر ضمن آن درج گردیده باشد، امکان انکار و رد آن از جانب کارفرما تا حد بسیاری کم خواهد شد.
از جمله دیگر اسناد و مدارکی که شما می‌توانید بدان در این راستا اکتفا نمایید، فیش و رسید حقوق‌های پرداختی خواهد بود.
البته این موضوع که پرداختی‌ها از جانب کارفرما به چه صورت انجام شده باشد، (چک پول، چک بین بانکی، کارت به کارت و…) ساز و کارهای گوناگونی را در بطن خود جای خواهد داد.
فهرست پرداختی‌های بیمه هم از جمله دیگر مستنداتی خواهد بود که بیانگر این نکته می‌باشد کارگر تحت دستورالعمل های کارفرما کار می‌نموده است.
هزینه تمام شده تنظیم شکایت چقدر است؟
ممکن است کارگران به جهت شکایت از کارفرمایان خود هراس داشته باشند. بله درست است، این قشر به دلیل ضعف درآمد خود غالبا سعی می‌کنند از برخی حق و حقوق خود گذر نمایند.
بهتر است نگران نباشید. چرا که هزینه شکایت از کارفرمای خود بسیار نبوده و شما می‌توانید تنها با مقداری ناچیز آن هم به جهت اخذ فرم دادخواست و تنظیم آن، در این مسیر گام گذارید. پس ما به شما در وکیل کار بیست و چهار توصیه می‌کنیم از حق خود چشم بسته، عبور نکنید.
آیا برای این شکایت نیاز به وکیل است؟
به هنگامیکه معاهده کار میان کارفرما و کارگر بسته می‌شود، دو طرف متعهد خواهند شد که مسئولیت‌های را برعهده خود گیرند و آن را به نحوی احسنت و درست به انجام رسانند.
حال گاهی هم دیده می‌شود با وجود آن که حق قانونی از کارگر گرفته شده است، شکایتی نمی‌کند. شاید بتوان آن را در عدم آگاهی از حق و حقوق خویش و گاهی ندانستن و علم نداشتن نسبت به روند رسیدگی دانست. به عبارتی آن‌ها نمی‌دانند که باید در شکایت از کارفرمای خود باید از کجا شروع کنند!
شاید بتوان این چنین بیان نمود که بهترین شیوه و راه‌حل برای این قبیل از افراد دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری خواهد بود.
نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟
بله، در واقع با حضور یک وکیل مجرب و متبحر دیگر حتی نیاز به حضور شما در مراجع رسیدگی کننده به اختلاف موجود نخواهد بود.
بدین حالت که وکیل قانونی شما به نیابت از جانب شما صفر تا صد پرونده شکایت از کارفرما را برعهده‌ی خویش خواهد گرفت.
از سویی به هنگامی که کارگر با حق و حقوق خویش به خوبی آشنا گردد، بهتر خواهد توانست تصمیم بگیرد و نیز راحت تر میتوان اقدامات مورد نیاز را در راستای تنسیق شکایت در پیش گرفت.
دوستان عزیز ما در این متن از وکیل کار 24 سعی نمودیم شما را با حدود وظایف و اختیارات هیات تشخیص آشنا سازیم. حال آن که در صورت وجود سؤالات بیشتر در این زمینه شما می‌توانید با ما و مشاوران متخصص ما ارتباط برقرار نمایید.
بهتر است خاطر نشان کرد، آن چه که ما در این متن از خود بیان داشتیم به طریق گردآوری اطلاعات از دیگر مراجع مربوطه بوده است.
