کارفرما کیست؟

در قانون کار به طور مفصل به بحث کارفرما و روابط آن با کارگر بیان شده است. روابط بین کارفرما و کارگر از جهات مختلف بسیار حائز اهمیت است که قانونگذار شرایط مشخصی را در این زمینه تعیین کرده است.

در هر حوزه کاری یک یا چند نفر مدیریت فضای کار را برعهده داشته و تعدادی از افراد به عنوان کارگر یا نیروی کار مشغول به فعالیت هستند.

در تمام کشور های دنیا قوانین معینی برای کار وضع شده است و همه افراد باید از آن تبعیت کنند. در کشورمان نیز مقررات و ضوابطی در قانون کار پیش بینی شده است که برای کارفرما و کارگر لازم الاجرا می باشد. چنانچه قوانین وضع شده توسط کارفرما یا کارگر رعایت نشود، مطابق قانون با آن ها رفتار خواهد شد.

در قانون کار وظایفی برای کارفرما تعیین شده است که موظف به رعایت آن در قبال نیروی کار می باشد. همچنین کارگر نیز در برابر کارفرما از یکسری وظایف قانونی برخوردار بوده که به لحاظ قانونی ملزم به اجرای آن ها می باشد. به بیان دیگر کارگر و کارفرما نسبت به یکدیگر وظایف مشخصی دارند که در صورت عدم اجرای آن ها، مشکلات فراوانی به وجود می آید.

عمده دعاوی بین کارگر و کارفرما به دلیل عدم انجام وظایف قانونی در قبال یکدیگر می باشد که در صورت بروز اختلاف می توانند به مراجع ذی صلاح مراجعه کنند. مراجع صالح برای رسیدگی به دعاوی کارفرما، ابتدا طرفین را به صلح و سازش دعوت می کند.

در بسیاری از مواقع طرفین دعوا توانسته اند از طریق سازش با یکدیگر اختلافات به وجود آمده را حل و فصل کنند و نیازی به طرح شکایت از طریق مراجع قانونی نمی باشد.

هر چند که در صورت بروز مشکل در روابط کارفرما و کارگر، هر کدام به لحاظ قانونی این امکان را دارند تا برای احقاق حقوق خود اقدام به طرح شکایت کنند.

لازم به ذکر است که در طی چند سال اخیر میزان شکایت کارفرما از نیروی کار خود و بالعکس افزایش چشمگیری داشته است که در این زمینه احکام مختلفی نیز صادر شده است.

زمانی که فردی با یک مجموعه کاری قرارداد منعقد می کند، علاوه بر رعایت و اجرا مفاد آن می بایست شرایط و ضوابط فضای کاری را در نظر بگیرد. بسیاری از افراد قبل از این که وارد حوزه کاری مشخصی شوند، اطلاعات لازم را کسب ننموده و همین مسئله سبب می شود تا در ادامه با مشکلات عدیده ای مواجه شوند.

یکی از وظایف اصلی کارفرما، نظارت صحیح بر عملکرد نیروی کار می باشد و باید بتواند به خوبی محیط کار را مدیریت کند. ضعف کارفرما در این زمینه می تواند منجر به بروز مسائل گوناگونی شود. همچنین از دیگر وظایف قانونی کارفرما می توان به پرداخت دستمزد و حقوق کارگران اشاره کرد.

مطابق قانون، کارگر در ازای انجام فعالیت و کار برای کارفرما مستحق دریافت حقوق و دستمزد مشخصی است که کارفرما باید در زمان تعیین شده در قرارداد اقدام به پرداخت حقوق تمامی کارکنان کند.

پایه حقوق کارگران توسط وزارت کار و رفاه اجتماعی تعیین شده که کارفرما مظوف به پرداخت حداقل حقوق می باشد. پرداخت دستمزد بیشتر از میزان تعیین شده در قانون به نظر کارفرما بستگی دارد و هیچ گونه الزامی در این زمینه وجود ندارد.

کارفرما همانطور که از نام آن پیدا است، می تواند به افراد نیروی کار خود دستوراتی در چهارچوب قانون دهد و همه اشخاص موظف به رعایت آن می باشند.

تعریف کارفرما در قانون کار

در قانون کار تعاریفی از کارفرما و کارگر بیان شده است که بهتر است ابتدا با آن آشنا شویم. کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاه ها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از این قانون می باشند. همچنین کارآموزان کارگاه مختلف نیز از قانون کار تبعیت می کنند.

به موجب ماده 3 قانون کار، کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق ‌السعی کار می‌کند. مدیران و مسئولان‌ و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌ دار اداره کارگاه هستند، نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور‌ در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است.

مطابق ماده مزبور، کارفرما می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. تصور اغلب افراد این است که کارفرما الزاما شخص حقیقی است و نمی توان شخصیت حقوقی برای آن متصور شد.

چنین فرضیه ای صحت ندارد و در قانون شخصیت حقوقی و حقیقی برای کارفرما تعیین شده است. در واقع کارفرما می تواند یک شرکت یا موسسه خاصی باشد و صرفا به شخص حقیقی ختم نمی شود.

منظور از حق السعی در ماده 3 قانون کار همان دستمزد و حقوق کارگران است که کارفرما موظف به پرداخت آن می باشد. همچنین اصطلاح کارگاه در این ماده به طور عام به کار رفته است که به معنای محیط کار می باشد.

در واقع کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن جا کار می‌کند، از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی،‌ ساختمانی، ترابری مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی و امثال آن ها.

‌کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه هستند از قبیل نمازخانه، ناهارخوری، تعاونی ‌ها، شیرخوارگاه، مهدکودک، درمانگاه، حمام، آموزشگاه‌ حرفه‌ای، قرائت ‌خانه، کلاس های سواد آموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران، ورزشگاه و وسایل ایاب و‌ ذهاب و نظایر آن ها جزء کارگاه می ‌باشند.

کارفرما الزاما مدیریت مجموعه کاری را برعهده ندارد ولی در خصوص تعهدات مدیران و مسئولان حوزه کاری مسئول است. در واقع تهعداتی که مدیران در قبال کارگران دارند، برعهده کارفرما است و او باید در این زمینه پاسخگو باشد.

در صورت اتخاذ تعهدات خارج از اختیار نمایندگان کارفرما، برای آن ها ضمانت اجرا در نظر گرفته شده است. همچنین کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق ‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌ کند.

وظایف کارفرما مطابق قانون کار

همانطور که گفته شد، کارفرما و کارگر در قبال هم از یک سری وظایف قانونی برخوردار هستند که باید در محیط کار به درستی آن ها را انجام دهند. وظایفی که کارفرما در برابر نیروی کار دارد، بسیار متعدد هستند که در این بخش تنها به مهم ترین آن اشاره می کنیم.

اعطای بیمه به کارگران

یکی از مهم ترین وظایف کارفرما، اعطای به بیمه به کارگران است. تقریبا در تمامی مشاغل بیمه کردن اعضای کار جزو وظایف اصلی هر کارفرما محسوب می شود که کارگر می تواند آن را مطالبه کند. به موجب قانون کار، کلیه کارفرمایان موظف اند تا اقدام به بیمه کردن کارگران نمایند.

چنانچه کارفرما از بیمه کردن کارگر خودداری کند، مرتکب تخلف شده و امکان شکایت از به لحاظ قانونی وجود دارد. بیمه کردن کارگران از جمله مهم ترین وظیفه کارفرمایان به شمار می رود و تحت هیچ شرایطی امکان خودداری از آن وجود ندارد.

در واقع بیمه حق قانونی هر کارگری است و می تواند برای مطالبه آن به مراجع قانونی مراجعه کند و موضوع مطرح شده را مورد پیگیری قرار دهد.

با توجه به ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌ های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام‌ نمایند. بنابراین اعطای بیمه تامین اجتماعی به کارگران از جمله اصلی ترین وظایف کارفرما است.

هر کارفرما مکلف است با شروع کار کارگر، در پایان هر ماه لیست بیمه را منطبق با حقوق تعیین شده به سازمان تامین اجتماعی ارسال کند. پرداخت حق بیمه برعهده کارفرما است و کارگر وظیفه ای بابت پرداخت آن ندارد. مگر آن که بین کارفرما و کارگر توافقاتی در این زمینه شده باشد.

در صورت عدم پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما، کارگر این حق را دارد تا به شعب بیمه تامین اجتماعی مراجعه کند و موضوع را با مسئولان شعب در میان بگذارند. بعد از آن شعب مربوطه کارفرما را مکلف به پرداخت حق بیمه کارگر می کند.

همکاری با کارگر جهت تامین مسکن

کارفرمایان مکلف هستند با تعاونی های مسکن و در صورت عدم وجود این تعاونی‌ ها مستقیما با کارگران فاقد مسکن جهت تامین‌ خانه ‌های شخصی مناسب همکاری لازم را بنمایند و همچنین کارفرمایان کارگاه ‌های بزرگ مکلف به احداث خانه‌ های سازمانی در جوار کارگاه و یا محل‌ مناسب دیگر می ‌باشند.

لازم به ذکر است که دولت موظف است با استفاده از تسهیلات بانکی و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری ‌ها و سایر دستگاه‌ های ذیربط همکاری‌ لازم را جهت تامین مسکن کارگران انجام دهد.

ایجاد فضا های مناسب برای انجام امورات شرعی

کلیه کارفرمایان مشمول قانون کار مکلف هستند، در کارگاه یا همان محیط کار، فضای مناسبی برای ادای فریضه نماز ایجاد نمایند و نیز در ایام ماه مبارک‌ رمضان برای تعظیم شعائر مذهبی و رعایت حال روزه‌داران، باید شرایط و ساعات کار را با همکاری انجمن اسلامی و شورای اسلامی کار و یا سایر‌ نمایندگان قانونی کارگران طوری تنظیم نمایند که اوقات کار مانع فریضه روزه نباشد. همچنین مدتی را از اوقات کار را برای ادای فریضه نماز و صرف‌ افطار یا سحری، اختصاص دهند.

فراهم کردن شرایط رفاهی مناسب

از دیگر وظایف قانونی کارفرما فراهم کردن شرایط رفاهی مناسب برای کارگران است که در ماده 151 قانون کار به آن اشاره شده است.

مطابق این ماده، در کارگاه‌ هایی که برای مدت محدود به منظور انجام کاری معین (‌راه ‌سازی و مانند آن) دور از مناطق مسکونی ایجاد می‌شوند،‌ کارفرمایان موظف هستند سه وعده غذای مناسب و ارزان قیمت (‌صبحانه، نهار و شام) برای کارگران خود فراهم نمایند که حداقل یک وعده آن باید‌ غذای گرم باشد. در این قبیل کارگاه ‌ها به اقتضای فصل، محل و مدت کار باید خوابگاه مناسب نیز برای کارگران ایجاد شود.

در صورت دوری کارگاه و عدم دسترسی مناسب به وسیله نقلیه عمومی، صاحب کار باید برای رفت و برگشت کارکنان خود وسیله نقلیه مناسب در ‌اختیار آنان قرار دهد.

همچنین کارفرمایان مکلف هستند برای ایجاد و اداره امور شرکت های تعاونی کارگران کارگاه خود، تسهیلات لازم را از قبیل محل، وسایل کار و‌ امثال این ها فراهم نمایند.

کارفرمایان این وظیفه را دارند با مشارکت وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تربیت بدنی کشور، محل مناسب برای استفاده کارگران‌ در رشته‌ های مختلف ورزش ایجاد نمایند.

محاسبه و پرداخت حقوق کارآموزان

وظیفه دیگر کارفرما، محاسبه حقوق کارآموزان و پرداخت آن در موعد مشخص می باشد. کارفرما باید مدت زمان انجام فعالیت کارآموزان را به طور دقیق محاسبه کند و جز سوابق کاری آن ها قرار دهد. میزان دستمزدی که کارآموز برای کارفرما کار انجام می دهد نباید از حداقل میزان تعیین شده کمتر باشد.

در مواقعی که کارفرما به کارگر مزایای خاصی مانند کمک هزینه سفر و غیره می دهد باید مانند آن را به کارآموز نیز پرداخت شود. در واقع حقوق و مزایای کارآموز باید دقیقا مانند کارگر باشد و در ازای میزان ساعات فعالیت خود دستمزد دریافت می کند.

متاسفانه بسیاری از کارفرمایان تعهدات لازم در خصوص پرداخت حقوق کارآموزان را به درستی اجرا نمی کنند و اعتقاد دارند که کارآموز باید به صورت رایگان برای آن ها فعالیت انجام دهد.

اعطای گواهی پایان کار

کارفرما موظف است بعد از تمام قرارداد گواهی تحت عنوان پایان کار به کارگر دهد. در گواهی مزبور می بایست تاریخ شروع و پایان کار، مدت زمان انجام کار و نوع کار ذکر شود. البته برای عدم اعطای گواهی پایان کار هیچ گونه ضمانت اجرایی در نظر گرفته نشده است که کارگر می تواند اخذ چنین گواهی را از کارفرما مطالبه کند.

گواهی پایان کار نوعی سابقه کاری برای کارگر محسوب شده و از این حیث برای فعالیت در محلی دیگر مزیت محسوب می شود. با توجه به این که اغلب کارگاه ها برای جذب نیرو سوابق کاری برایشان اهمیت دارد، داشتن گواهی مربوطه می تواند برای کارگر بسیار حائز اهمیت باشد.

اخراج کارگر توسط کارفرما

زمانی که کارگر و کارفرما قرارداد کاری متعقد می کنند، در آن تمام شرایط لازم و مفاد قانونی را ذکر می کنند. در واقع در قرارداد کار تاریخ شروع و پایان کار مشخص می شود و در حالت عادی امکان اخراج کارگر توسط کارفرما وجود ندارد.

به طور مثال زمانی که کارفرما با کارگر برای مدت زمان 4 سال قراردادی منعقد می کند، اخراج او تا زمان انقضای مدت زمان قراداد امکان پذیر نیست.

البته در صورتی که کارگر نسبت به وظایف قانونی خود عمل نکند، کارفرما می تواند در وهله اول به او تذکر دهد. در صورت داشتن تداوم و موافق بودن شورای اسلامی کار، کارفرما می تواند حقوق کارگر را به صورت یک جا به او پرداخت کند و در نهایت اقدام به فسخ قرارداد نماید.

فرآیند اخراج کارگر نسبتا طولانی است و کارفرما به راحتی نمی تواند اقدام به اخراج نیرو کار خود نماید. در واقع کارفرما برای اخراج کارگر می بایست دلایل قانونی داشته باشد تا بتواند قرارداد کار را فسخ کند.

شرایط مرخصی فرستادن کارگر توسط کارفرما

در مورد موضوع مرخصی همواره بین کارگر و کارفرما اختلاف نظر وجود دارد. مرخصی فرستادن کارگران توسط کارفرما شرایطی دارد که باید درستی اجرا شود. در مواقعی پیش می آید که کارفرما اقدام به فرستادن مرخصی کارگران می کند. در این صورت باید تمام حقوق و دستمزد کارگران به صورت کامل پرداخت شود.

تعطیل کردن کارگاه و به مرخصی فرستادن اجباری کارگران بدون پرداخت کردن حق و حقوق آن ها درست نمی باشد و با قانون منطبق نیست. در واقع در این شرایط کارگران به درخواست کارفرما مرخصی گرفته اند و باید مزایا و دستمزد روز های کاری آن ها پرداخت شود.

ماده 69 قانون کار در این زمینه بیان می کند: « تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می‌شود و در صورت اختلاف بین کارگر و کارفرما نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم ‌الاجراء است.»

مطابق ماده مذکور، مرخص باید با رضایت و توافق طرفین صورت گیرد در غیر این صورت اگر کارگر به درخواست کارفرما به مرخصی برود، از اصل مرخصی های کاری آن ها کمی نمی شود و علاوه بر آن می بایست دستمزد و حقوق کارگران در روز های مرخصی محاسبه و پرداخت شود.

در مورد کار های پیوسته و تمامی کار هایی که همواره حضور حداقل معینی از کارگران در روز های کار را اقتضا می ‌نماید،‌ کارفرما مکلف است جدول زمانی استفاده از مرخصی کارگران را ظرف سه ماه آخر هر سال برای سال بعد تنظیم و پس از تایید شورای اسلامی کار یا‌ انجمن صنفی یا نماینده کارگران اعلام نماید.

لازم به ذکر است که نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آن ها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا ‌نماینده قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد.

تنظیم دادخواست مرتبط با دعاوی کار

بروز اختلاف و درگیری بین کارفرما و کارگر یک امر بدیهی است و در بسیاری از حوزه های کاری این امر به وقوع می پیوندد. در قانون کار مراجع صالح مانند شورای حل اختلاف و شورای اسلامی کار در نظر گرفته شده است که دعاوی بین کارگر و کارفرما در آن مطرح می شود.

در هر صورت چنانچه قصد شکایت علیه کارگر یا کارفرما را دارید، باید در وهله اول بتوانید دادخواست مرتبط با موضوع دعوا مطرح کنید. طرح کلیه دعاوی حقوقی از طریق دادخواست صورت می گیرد که باید تشریفات و آیین قانونی در آن به درستی رعایت شود. در واقع اگر در تنظیم دادخواست، اصول و مقررات مربوطه رعایت نشود، مرجع صالح ترتیب اثری به آن نخواهد داد.

در دادخواست دعاوی کار باید اطلاعات خواهان و خوانده به طور کامل ذکر شود و اسناد و مدارک کافی برای ادعای طرفین در اختیار مرجع رسیدگی کننده قرار گیرد.

اصولا دادخواست نویسی توسط وکلا و کارشناسان حقوقی صورت می گیرد که تنظیم آن را باید برعهده اشخاص متخصص در حوزه حقوق کار قرار دهید. به همین سبب تنظیم دادخواست مرتبط با دعاوی کار را می توانید در اختیار سامانه وکیل کار 24 قرار دهید.

آیا در تنظیم قرارداد کار نیاز به مشاوره حقوقی دارید؟

قرارداد نویسی یکی از اصول مهم در علم حقوق است که نیاز به تخصص و علم بالایی دارد. تنظیم قرارداد کار اصول و مقررات خاص خود را دارد و قطعا داشتن اطلاعات و دانش حقوقی می تواند در این زمینه بسیار کارساز باشد.

متاسفانه بسیاری از مسائل و مشکلات پیش آمده در حوزه کار به دلیل عدم اطلاع از راه و روش های قانونی و حقوقی می باشد. به همین جهت وجود وکیل و یا مشاور و کارشناس حقوقی مجرب می تواند در این زمینه موثر باشد.

در ارتباط با تنظیم قرارداد کاری، اخذ وکیل می تواند کمک فراوانی به طرفین کند. اما به دلایل مختلف ممکن است دسترسی به وکیل وجود نداشته باشد. در این صورت بهترین گزینه برای تنظیم قرارداد های مرتبط با کار، مشاوره حقوقی به صورت آنلاین و تلفنی است.

مشاوره های حقوقی آنلاین یا تلفنی مزیت های فراوانی دارد که برخورداری از شرایط مناسب اطلاعات حقوقی امکان پذیر است. از طریق مشاوره حقوقی می توان اطلاعات لازم در مورد نحوه تنظیم قرارداد کار را کسب کرد. در واقع با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان ممکن می توان بهترین قرارداد کاری را تنظیم کرد.

سایت وکیل کار 24 با بهره مندی از مشاوران و کارشناسان مجرب و متخصص در حوزه حقوق کار و ارائه خدماتی نظیر مشاوره های تخصصی حقوقی، می تواند شما را در تمامی مراحل تنظیم قرارداد کار راهنمایی نماید.

مشاوره حقوقی در ارتباط با تنظیم قرارداد کار توسط وکیل کار 24 به صورت تخصصی انجام می شود و یقینا می توانید به نتیجه دلخواه خود برسید. در هر صورت برای کسب مشاوره حقوقی در حوزه قوانین کار و تنظیم انواع قرارداد های کاری می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

کارفرما به چه کسی گفته می شود؟

به موجب ماده 3 قانون کار، کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق ‌السعی کار می‌کند.

کارفرما مطابق قانون کار چه وظایفی دارد؟

از جمله مهم ترین وظایف قانونی کارفرما می توان به بیمه کردن اعضای کارگران، ایجاد شرایط رفاهی مناسب، اعطای گواهی پایان کار اشاره کرد.

آیا بیمه کردن کارگران توسط کارفرما اجباری است؟

به موجب قانون کار، کلیه کارفرمایان موظف به بیمه کردن کارگران مطابق قانون تامین اجتماعی هستند.

برای تنظیم قرارداد کاری چه راهکار مناسبی پیشنهاد می دهید؟

با توجه به اهمیت و حساسیت بالای قرارداد های کاری از این حیث می توانید برای تنظیم انواع قرارداد کار به سایت وکیل کار 24 مراجعه کنید و از خدمات حقوقی لازم در این زمینه بهره مند شوید.